09 Mayıs 2023
AB’den Kurumsal Sürdürülebilirlik İçin Yeni Düzenleme
Avrupa Parlamentosu, şirket yönetimine insan hakları ve çevresel etki entegrasyonunu zorunlu kılan yeni kurallar üzerinde anlaştı. Düzenleme şirketlere faaliyetlerini insan hakları ve çevre üzerindeki etkilerini belirleme, gerekiyorsa önlem alma, azaltma ya da sona erdirme zorunluluğu getiriyor. Düzenlemenin kapsadığı diğer önemli başlıklar ise çocuk işçiliği, işçi sömürüsü, kirlilik, çevre bozulması ve biyoçeşitlilik kaybı.
Düzenleme ile sadece şirketler ve ana tedarikçileri değil satış, dağıtım ve taşımacılık faaliyetlerini de kapsayacak biçimde “değer zincirine dahil olan ortakları” da değerlendirmeye tabii olacak. Değerlendirme sonucunda tespit edilen olumsuz etkiler şirketin iş modelini yeniden yapılandırma, KOBİ’lere destek sağlama veya sözleşmeli güvenceler arama yoluyla giderilemeye çalışılacak.
Yapılan genişletme sonucunda düzenleme 250’den fazla çalışanı ve 40 milyon avrodan yüksek cirosu olan Avrupa Birliği (AB) merkezli şirketleri de kapsıyor. Bunun yanı sıra cirosu 150 milyon avrodan yüksek olan ve en az 40 milyonunu AB ülkeleriyle ticaretinden elde eden AB dışı şirketler de düzenleme kapsamına giriyor.
Düzenlemeye uymayan şirketler tazminat ödemekle yükümlü olacağından bu durumun kontrolü için AB üyesi ülkeler tarafından yaptırım uygulama yetkisine sahip denetim kurumları oluşturulacak. Avrupa Parlamentosu şirketlerin elde ettiği toplam cirolarının en az yüzde 5’ine tekabül edecek olan tazminat bedelinin yanı sıra AB dışı şirketlerin ise kamu ihalelerinden menedilmesi talep ediyor.
Düzenleme kapsamında üye ülkeler bir yardım masası kuracak ve Avrupa Komisyonu da konuya dair kapsamlı bir yönerge hazırlayacak. Ayrıca, şirketler, insan hakları savunucuları ve çevre aktivistleri de dahil olmak üzere, faaliyetlerinden etkilenen insanlarla iletişim kurmak, bir şikâyet mekanizması oluşturmak ve durum tespiti politikalarının etkinliğini izlemekle yükümlü olacak.
İklim değişikliğiyle mücadele için tüm şirket yöneticileri 1,5 derece hedefiyle uyumlu bir geçiş planı uygulamak zorunda kalacak. . 1.000’den fazla çalışanı olan şirketlerin yöneticileri bu adımdan doğrudan sorumlu olacak ve bu da maaşlarının ikramiye gibi değişken bölümlerini etkileyecek. Parlamento düzenlemenin nihai metni üzerinde Konsey ile müzakerelere başlayacak. Yeni düzenlemenin şirketin büyüklüğüne ve cirosuna bağlı olarak üç yıl içerisinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.