2022 yılında Doğu Karadeniz Bölgesi Rize ili ihracatında yüzde
10 ve Artvin ili ihracatında yüzde 7 artış yaşanırken, Trabzon ili ihracatında yüzde
7 ve Gümüşhane ili ihracatında ise yüzde 5 düşüş yaşandı.
2022 yılında toplamda Bölge ihracatı geçen yıla göre yüzde 4 düşüşle 1 Milyar 445 Milyon 614 Bin 923 dolar olarak gerçekleşti. 2022 yılında Doğu Karadeniz Bölgesi Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerinden en fazla ihracat gerçekleştirilen ilk 5 sektör sırasıyla;
551 milyon 326 bin 124 dolar tutarında ihracat ile Fındık ve Mamulleri,
251 milyon 062 bin 578 dolar tutarındaki ihracatla Yaş Meyve ve Sebze,
190 milyon 055 bin 616 dolar tutarında ihracatla Su Ürünleri ve Hayvancılık Mamulleri,
179 milyon 883 bin 676 dolar tutarında ihracatla Maden ve Metal Ürünleri,
42 milyon 278 milyon 536 dolar tutarında ihracatla Otomotiv Endüstrisi olarak sıralandı.
Doğu Karadeniz Bölgesinden 2022 yılında 136 farklı ülkeye ihracat yapıldı
2022 yılında Doğu Karadeniz Bölgesinden en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke ise;
yüzde 28 artış ve 310 milyon 473 bin 598 dolar tutarında ihracatla Rusya Federasyonu,
yüzde 39 düşüş ve 175 milyon 859 bin 491 dolar tutarında ihracatla İtalya,
yüzde 7 düşüş ve 144 milyon 500 bin 465 dolar tutarında ihracatla Almanya,
yüzde 36 artış ve 140 milyon 127bin 979 dolar tutarında ihracatla Gürcistan
yüzde 27 düşüş ve 94 milyon 969 bin 389 dolar tutarında ihracatla Çin Halk Cumhuriyeti olarak sıralandı.
Bölge ihracatındaki düşüşte en önemli etken özellikle Avrupa piyasalarında yaşanan durgunluğa bağlı olarak fındık ihracatının bir önceki yıla göre düşük kalmasından kaynaklı olup, fındık hariç tutulduğunda Bölge ihracatında bir önceki yıla göre yüzde 22 oranında artış yaşandı.
Bunun yanında, Doğu Karadeniz Bölgesi illeri içinde 1 Milyar Dolar üzeri ihracat gerçekleştiren Trabzon, bu başarısını 2022 yılında da sürdürerek, Türkiye geneli 1 Milyar dolar üstü ihracat gerçekleştiren şehirler arasındaki yerini korudu.
İhracat rakamlarıyla ilgili olarak DKİB’den yapılan duyuruda şu ifadelere yer verildi:
“Sürekli dile getirdiğimiz gibi Doğu Karadeniz Bölgesinde teşviklerin yetersiz olması, yatırımcının teşviklerin yetersiz olması nedeniyle yatırımda Bölge illerini tercih etmemesi, Doğu Karadeniz Bölgesinin yeterli düzeyde yatırım alamaması ve hepsinden önemlisi de ulaştırma ve lojistikte altyapı yetersizlikleri Bölge ihracatının düşüş trendine girmesine neden olmuştur.
Alternatif sınır kapılarının açılmasının gerektiğini defalarca gündeme getirmemize rağmen, hala sınır kapılarımızda yaşanan yoğunluklar, 1 günde ürün teslimatı yaptığımız Ülkelere dahi 7 günde ürün teslimatı yapabilmemiz, sınır kapılarımızda araçların 7 gün çıkış kuyruklarında beklemesi ulaşım maliyetlerini artırdığı gibi bu durum ihracatımızı da düşüş trendine taşımıştır.
2022 yılında küresel piyasalarda yaşanan yüksek enflasyon ve bunun sonucu talepteki daralma ve resesyon durumu yanında Ülkemizde kur baskısı ve özellikle enerji fiyatlarında yaşanan yüksek artışlar ihracatçılarımızın rekabet imkanlarını yok etmiş ve ihracatçımız kendi imkanları ile ayakta kalma mücadelesi vermiştir.
Bütün bunlara rağmen, ihracatçımızın Pazar payını koruyarak ihracatını sürdürmesi takdire şayan bir başarı olup, tüm Bölge ihracatçılarımıza bu başarılarından dolayı şükranlarımızı arz ediyoruz.
Doğu Karadeniz Bölgemizin ihracatının sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması ve Bölgede hızla artan işsizlik ve yatırım yetersizliğinin çözüme kavuşturulması açısından, Hükümetimiz ve Bölge siyasilerinden en öncelikli beklentimiz; Bölgemizde sanayileşmenin başlatılabilmesi ve yatırımcı açısından Bölgenin cazip hale getirilmesi için Doğu Karadeniz Bölgesi illerinin tamamıyla 5. Bölge teşvikleri kapsamına alınmasıdır.
Bunun yanında Bölge ihracatımızın artırılabilmesi için her defasında sıraladığımız ve bugüne kadar çözüm alamadığımız ihracatçımızın çözüm talepleri olan;
Bölgemizde çok yüksek rakamlarda olan yatırım arsaları için sanayici ve ihracatçılarımıza kamu eliyle arsa üretimi yapılmalı ve hatta TOKİ eliyle sanayiciye yatırım arsa üretimi ve fabrika binası üretimi yapılarak uzun vadeli ödeme sistemi ile tahsis edilmeli, Doğu Karadeniz Bölgemiz illerine hitap edecek ve yüksek katma değerli ürünlerin üretiminin yapılacağı Trabzon Yatırım Adası Endüstri Bölgesinin yatırımının yapımına acilen başlanılması.
Taşıma ücretlerinin rekabetçi seviyeye çekilebilmesi için Samsun demiryolu hattının, sahil bandından Ordu-Giresun-Trabzon-Rize-Hopa güzergahından ve bu güzergahlardaki limanlara bağlantılı bir şekilde Orta Asya'ya uzanan hat olan Gürcistan-Batum Demiryolu hattına bağlanması aciliyet arz etmektedir.
Sarp Sınır Kapısına alternatif olacak Muratlı Sınır Kapısı bir an önce açılmalıdır.
İllerin her ilçesinin aynı oranda gelişemediği gerçeğinden hareketle; ilçe bazında sınıflandırma yapılarak revize edilecek teşvik sistemiyle, Trabzon'un az gelişmiş yüksek ve iç kesimlerinin, yatırım teşvik mevzuatında gelişmiş 3. Bölge illeri arasında değil yeterli gelişmişlik düzeyine ulaşamamış 6. Bölge illeri arasında yer alması sağlanmalı, bu şekilde devreye alınacak teşviklerle yatırımcısı hazır olan Tekstilkent bir an önce hayata geçirilmelidir.
Rusya-Ukrayna arasında yaşanan savaş nedeniyle tüm ülkeler karayolu geçişlerini Karadeniz Sahil güzergahı üzerinden Sarp Sınır Kapısına yoğunlaştırdığı günümüzde, yetersiz kalan Samsun – Sarp karayolunun, otoyol olarak planlanarak Doğu Karadeniz Bölgesinin İstanbul ve Ankara Otoyol ağına bağlanması büyük aciliyet arz etmektedir.
Birçok ülkenin fındık üretiminde önemli aşama kat ettiği gerçeği göz önünde bulundurularak ve ülkemizin sektördeki hakimiyetini kaybetmek üzere olduğu gerçeğinin farkına varılarak, en kısa sürede fındık üretiminde üretimde verim ve kaliteyi artıracak destekleme modeline geçilmesi gerekmektedir.
Bu köklü sorunların yanında, Trabzon'dan THY'nin direkt yurtdışı kargo taşımalarını başlatması ve Trabzon'dan yeni denizyolu konteyner hatlarının açılması şehrin ihracatına dinamizm katacak unsurlardır.
Unutulmamalıdır ki, Bölgemizin kalkınmasının en önemli anahtarı ihracattır ve ihracat Bölgemiz illerinin büyüme ve istihdamına en büyük katkıyı sağlamakta, Doğu Karadeniz Bölgesi illerinin en büyük girdisi ihracattan sağlanmaktadır. Bu artışın sürdürülebilir kılınması, ihracatçımıza rekabet imkânı kazandırmak için çözüm önerilerimizin bir an önce hayata geçirilmesi gerekmektedir.”