Gümrük Müşavir Dernekleri tarafından Ticaret Bakanlığı
Gümrükler Genel Müdürlüğü muhatap, “Otomatik Ayar ve Kontrol Alet ve Cihazları
Hakkında” ortak bir yazı yayınlandı.
Yazıda, Termostatların; Gümrük Tarife Cetveli ve buna ilişkin Gümrük Tarife İzahnamesinde 90.32 Tarife Pozisyonu altında ayrıntılı şekilde bulunduğu belirtilerek, Gümrük Tarife Cetvelinde Termostatlara ilişkin bölüme yer verildi:
90.32. OTOMATİK AYAR VE KONTROL ALET VE CİHAZLARI
9032.10 -Termostatlar;
-Elektronik olanlar; 9032.10.20.20.00
-Binalarda kullanılan, oda, fan coil ve klima termostatları
9032.10.20.90.00 -Diğerleri; -Diğerleri; (elektronik olmayanlar)
9032.10.80.90.00 -Diğerleri;
Yazının devamında bugüne kadar yapılan uygulamalarda içten yamalı motorlarda kullanılan Termostatların 90.32 GTİP’te değerlendirildiği ithalatçı ve sanayicilerin beyanlarını söz konusu tarife üzerinden gerçekleştirdikleri aktarılarak şu ifadelere yer verildi:
“Üyelerimizden, iş aleminden, sanayicimizden gelen taleplerden anlaşıldığı üzere, zaman zaman ithalat rejiminde yapılan ayarlamalar ve düzenlemeler tahtında Gümrük Vergileri ve diğer unsurların yüksek olduğu alanlarda asıl Gümrük ve Tarife Cetvelindeki yerinde değerlendirilmesi gerekirken, yüksek tarifeli bölümler seçilerek hatalı uygulamalarla gereksiz mağduriyet yaratıldığı görülmektedir.
Şöyle ki; İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü tarafından verilen 27.09.2021 tarihli, TR340000210211-212-213 sayılı ve 12.01.2023 tarihli TR34000230002-03 sayılı BTB’ler ile 8481.80.51.00.00.GTİP’de, ilave Gümrük Vergisi olduğundan ve hiçbir kuruma sorulmadan, AB Veri tabanında bağlayıcı olmayan BTB’ler esas alınıp, Tarifenin Yorumu ile İlgili Genel Yorum Kuralları uygulamayarak, ısı ayarlayıcı valf olarak yorumlaması yapılmıştır. Isı ayarlama ile otomatik ısı kontrolü farklı işlemlerdir. 84.81 pozisyonundaki valf ısı ayarlarken, 90.32 pozisyonundaki termostat motorun ısısını otomatik kontrol eder.
Günümüzde, teknolojik gelişmelere paralel olarak, araçlarda kullanılan termostatların, değişik marka ve modellerde ve farklı araçlarda, yaptıkları iş aynı olmakla beraber, fiziki şekillerin farklı olabileceği gibi valf görevi de yapması, yani kombine olması, eşyanın tarife pozisyonunu değiştirmemesi gerekir.
Çeşitli iş gören makina ve cihazla ilgili olarak; Yorum Kuralı, (3/a) eşyayı en özel şekilde tanımlayan pozisyon daha genel şekilde tanımlayan pozisyona göre öncelik alır demektedir. (3/a) kuralının uygulanması ile tarifedeki yeri saptanamayan bileşik, kombine eşyalar veya perakende olarak satılacak takım halindeki eşyalar, yorum Kuralı 3/b ye göre eşyanın mümeyyiz vasfı yani esas fonksiyonuna göre sınıflandırılır, (3/a) ve (3/b) kuralına göre saptanamayan eşyalar, (3/c) yorum kuralına göre, her biri geçerli olabilecek pozisyonların numara sırasına göre sonuncusunda mütalaa edilir. Yani, termostatlar, 90.32 pozisyonunda sınıflandırılmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
İçten yanmalı motorlarda kullanılan termostatların, BTB’nin verildiği, “Process kontrollü valflerden, Isı ayarlayıcı valfler” ile alakası yoktur. “Otomatik ayar ve kontrol alet ve cihazlarından” Termostat olarak, 9032.10.80.90.00 tarife pozisyonunda sınıflandırılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Bundan dolayı ihtilaflar yaşanıp, tebligatlar, ceza kararları, tanzim edilmiş ayrıca bazı firmalara, tarife değişikliklerinden dolayı kaçakçılık işlemleri uygulanıp, eşyalara el konularak savcılıklara gönderilmiştir. Bazı firmalara, hem Gümrük kanununun 234.maddesi hem de kaçakçılık işlemleri uygulanmıştır. Gümrüğün denetimine sunulmuş, kontrol için beyannamesi verilmiş eşyaların tarife değişikliğinden dolayı kaçak eşya uygulaması, kabul edilemez bir tutumdur. Sorun, sadece İstanbul’daki firmalar da değil, başta Bursa olmak üzere ülkemizin birçok şehrinde yaşanmaktadır. Konu ile ilgili, firmalar tarafından, Üniversitelerimizden alınan teknik raporları vardır.
Diğer bir konu, bu yanlış verilen BTB’ler,28.03.2018 tarihli, 30374 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, 2018/11481 sayı ve tarihli Rejim Kararıyla ve 31.12.2020 tarihinde revize edilip, 01.01.2021 tarihinde yürürlüğe giren, İlave Gümrük Vergisi Kararı ile, BTB’nin tanzim edildiği 27.09.2021 tarihine kadar ki dönemde, firmalara geriye dönük 3 yıl içinde, 90.32 tarife pozisyonundan ithal ettikleri termostatlarla ilgili olarak, tebligatlar, ceza kararları gönderilmiştir. Hukukta bir kural vardır, kanunlar makable şamil değildir. Yani önceki işlemlere uygulanmaz. Kaldı ki BTB, idari bir karar olup, iptali mümkündür. Yine, Gümrük Yönetmeliğe göre, BTB, verildiği tarihten itibaren tarafları bağlar denildiği halde, 3 yıl geriye gidip, tarama yapılarak, 90.32 pozisyonundan ithal işlemi gerçekleştirilen bütün firmalarca ceza kararları gönderilmeleri hukuki olmayan yanlış bir uygulama olarak değerlendirilmektedir. Yine konu ile ilgili bir mahkemenin iptal kararı vardır.
Sonuç olarak, içten yanmalı motorlarda kullanılan termostatların, yukarıda açıklandığı üzere, İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü tarafından verilen, söz konusu BTB’ler yanlış olup, 8481.80.51.00.00 GTİP’de değerlendirilmeleri mümkün değildir. Yanlış uygulamaların ve mağduriyetlerin giderilmesi için söz konusu BTB’lerin İptal edilmesinin uygun ve yerinde olacağı düşünülmektedir.”
İlgili yazı için tıklayınız.