Türkiye’nin Ham Çelik Üretimindeki Düşüş Kasım Ayında Da Devam Etti
02 Ocak 2023

Türkiye’nin Ham Çelik Üretimindeki Düşüş Kasım Ayında Da Devam Etti

Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD), Kasım ayına ilişkin çelik üretimi, tüketimi ve dış ticaret rakamlarıyla ilgili verileri yayınladı.

2022 yılının Kasım ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 30,7 oranında azalışla 2,4 milyon ton oldu. 

Yılın 11 ayında ise üretim yüzde 12,3 oranında azalışla 32,5 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

Nihai mamul tüketimi Kasım ayında, 2021 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 17,1 azalışla 2,4 milyon ton, yılın 11 ayı itibariyle yüzde 4,3 düşüşle 29,5 milyon ton oldu.

Çelik ihracatı yüzde 40 azaldı
Kasım ayında çelik ürünleri ihracatı, miktar yönünden yüzde 40,4 oranında azalışla 885 bin ton, değer yönünden ise yüzde 46,5 azalışla 771 milyon dolar oldu.

Ocak-Kasım döneminde, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla ihracat, miktar itibariyle yüzde 19,9 azalışla 14,5 milyon ton, değer itibariyle yüzde 10,4 azalışla 13,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Kasım ayı ithalatı, 2021 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden yüzde 7,5 azalışla 1,1 milyon ton, değer yönünden ise, yüzde 24,5 azalışla 1 milyar dolar olarak gerçekleşti.

2022 yılının 11 ayında ithalat, bir önceki yılın aynı dönemine göre, miktar yönünden yüzde 4 azalışla 13,6 milyon ton, değer yönünden ise yüzde 10,8 yükselişle 14,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Çelik ürünleri tüketimi içindeki ithalâtın payı yüzde 30,6, yassı ürün tüketimi içindeki ithalâtın payı ise yüzde 49,2 oldu.

2021 yılının 11 ayında yüzde 114 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yılın aynı döneminde yüzde 92 seviyesine geriledi. Kasım ayı ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 109’dan, yüzde 77,1 seviyesine geriledi.

Dünyada çelik üretimi azalıyor
Dünya Çelik Derneği (worldsteel) tarafından açıklanan 2022 yılı Kasım ayı verilerine göre, dünya ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla yüzde 2,6 azalışla 139 milyon ton, yılın 11 ayında ise yüzde 3,7 azalışla 1,69 milyar ton seviyesinde gerçekleşti.

Yılın 11 ayında, Çin’in ham çelik üretimi, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla yüzde 1,4 oranında azalışla 935 milyon tona düşerken, ikinci sırada yer alan Hindistan’ın ham çelik üretimi yüzde 6 artışla 114 milyon ton, Japonya’nın üretimi ise yüzde 6,9 oranında azalışla 82,3 milyon ton oldu.

Çelik verilerine ilişkin TÇÜD’den yapılan değerlendirmede şu ifadelere yer verildi:

“Türkiye’nin ham çelik üretimindeki düşüş, Kasım ayında da devam etti. Son üç ay içerisinde üretim ortalama yüzde 18,7 oranında gerilerken, dünya piyasalarında çelik talebinin daralması ve enerji maliyetlerindeki artış sebebiyle, Kasım ayı üretimindeki düşüş yüzde 30,7 oldu.

Böylece, Kasım ayında kapasite kullanım oranı yüzde 51’e, 11 aylık dönemde ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 74,8 seviyesinden, yüzde 63,3 oranına geriledi.
Çelik ürünleri ihracatında da benzeri bir olumsuzluk yaşandı. Kasım ayında ihracat yüzde 40,4, Ocak-Kasım döneminde ise yüzde 19,9 oranında gerileme gösterdi.

Diğer taraftan, Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) ve Avrupa Birliği (AB)'nin 2018 yılında uygulamaya başladığı koruma tedbirlerinin, DTÖ kurallarına aykırı olduğunu vurgulayan kararının ardından, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarafından 232. Bölüm tedbirleri uyarınca, çelik ve alüminyum ithalatına karşı alınan koruma tedbirlerinin de ülkemizin müracaatı üzerine, DTÖ kurallarına aykırı olduğuna kararı vermesi, tarafımızca olumlu karşılandı. Ancak, ABD tarafından, aykırılığı gidermeye yönelik düzenlemeler yapılmak yerine; “DTÖ'nün, ABD'nin ulusal güvenlik mülâhazalarını değerlendirme yetkisinin olmadığı, 232. Bölüm kapsamında ulusal güvenliğe dayalı olarak alınan koruma tedbiri kararının kurallara aykırı olduğu iddiasının kabul edilemeyeceği ve bu kararın, DTÖ’nün yapısının gözden geçirilmesi zamanının gelip geçtiğini gösterdiği” yönündeki açıklamalar, ABD’nin “adil ve serbest ticaret” prensiplerine ve konuya ilişkin DTÖ kararlarına, kendi çıkarlarına hizmet ettiği sürece saygı gösterdiğini ortaya koyması bakımından manidar karşılandı.

30 Aralık tarihinde, sanayide kullanılan elektriğe yüzde 16 oranında indirim getirilmesi, ayrıca Atık Sevkiyat Yönetmeliği çalışmaları kapsamında, OECD ülkelerinin hurda ihracatı konusunda sınırlamaya tabi tutulmaması konusunda Avrupa Komisyonu ENVI komitesinin kararı, henüz nihai karar olmasa da, olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi.

Buna karşılık, Kasım ayı kapasite kullanım oranının yüzde 51 seviyesine düştüğü, ihracatın yüzde 40 gerilediği bir dönemde, tüketimin, yurt içi tedarik kanalıyla karşılanması, devlet destekli ve dampingli ithalatın engellenmesi yönünde bir karar alınmamış olması, sektörümüzün 2023 yılına ilişkin beklentilerini olumsuz yönde etkiledi.”