Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, “Kritik Hammaddeler Tüzüğü” hakkında bir yazı yayınladı.
Yazıda, AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maroş Şefçoviç ile İç Pazar Komiseri Thierry Breton'un daveti üzerine, stratejik hammadde projelerine ilişkin yüksek düzeyli bir yuvarlak masa toplantısının yirmi stratejik hammadde projesinin temsilcilerinin katılımıyla 8 Aralık 2023 tarihinde Brüksel'de düzenlendiği belirtildi.
Konuya dair AB Komisyonunca yapılan açıklamada öne çıkan hususlar sunuldu:
- Hammaddelere ve bataryalara dair Avrupa'daki ittifakların yardımıyla seçilen projeler, Avrupa'da ve AB'nin hammaddeler konusunda stratejik ortaklıklar kurduğu ülkelerdeki üretim, işleme ve geri dönüşüm potansiyelini temsil etmekte. Söz konusu projelerin AB'nin Kritik Hammaddeler Yasasıyla altı çizilen hedeflerine ulaşma çabalarında önemli bir rol oynaması bekleniyor.
- Toplantıda temsil edilen hammadde sektörleri arasında lityum (Almanya, Çekya, İspanya, Finlandiya) ve kritik nadir toprak elementleri (Estonya, Polonya) ile geri dönüşüm sektörleri (Fransa, İtalya, İsveç, Romanya) yer aldı. Ayrıca, ortak konumundaki ülkeler Grönland'da bir molibden madenciliği projesi; Norveç'te bir doğal grafit projesi, Kazakistan'dat ungsten sahaları; Kanada'da bir nadir toprak elementi üretim ve işleme projesi ve Arjantin'de bir lityum tuzlu su çıkarma ve işleme projesi üzerinde çalışacaklar. Komisyon tarafından seçilen tüm projelerin 2030'dan önce başlaması bekleniyor.
- Kritik Hammaddeler Yasası yürürlüğe girdiğinde, 2024 yılında başlatılması beklenen "Stratejik Projeler" için ilk başvuru çağrısı için anılan projelerin ve diğer proje temsilcilerinin gerekli hazırlıkları yapması bekleniyor.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen tarafından 2022'de duyurulan ve Komisyon tarafından Mart 2023’te sunulan Kritik Hammaddeler Yasası taslağı üzerinde Komisyon, AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu (AP) arasında devam eden üçlü müzakerelerde 13 Kasım 2023 tarihinde siyasi uzlaşı sağlanmıştı. Bahse konu siyasi uzlaşı 12 Aralık günü AP'de onaylanmış olup, halihazırda uzlaşının Konsey tarafından resmi olarak onaylanması ve onaylanan metnin AB Resmi Gazetesinde yayımını takip eden yirminci günde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Yasada, hammaddeler kritik ve stratejik olarak sınıflandırılıyor. Yasa çerçevesinde, stratejik hammaddeler listesinin, yeşil ve dijital dönüşümü destekleyen stratejik teknolojilerde veya savunma veya uzay uygulamalarında kullanımları dikkate alınarak yüksek stratejik öneme sahip olan ve küresel arz ile öngörülen arz arasında dengesizlik bulunması söz konusu olan hammaddeleri içermesi öngörülüyor.
Öte yandan, kritik hammaddeler listesinin ise, tüm stratejik hammaddelerin yanı sıra AB ekonomisinin geneli için yüksek öneme sahip olan ve tedarik kesintisi riskinin yüksek olduğu diğer hammaddeleri de içermesi öngörülüyor.
Kritik Hammaddeler Yasa taslağında, anılan hammaddelerin AB'nin yıllık tüketiminin en az yüzde 10’una karşılık gelen kısmının AB’de üretilmesi, en az yüzde 40'ının AB’de işlenmesi ve en az yüzde 25'inin ise geri dönüşümden elde edilmesi, her bir stratejik hammaddenin tüketiminin yüzde 65'inden fazlasının tek bir üçüncü ülkeden tedarik edilmemesi hedefleniyor.
İlgili yazı için
tıklayınız.
