Sanayide yeşil dönüşümün öncüsü olmayı hedefleyen Avrupa
Birliği, geçtiğimiz aylarda Net Sıfır Sanayi Yasası’nı (Green
Deal Industrial Plan) duyurmuştu. Komisyon’un sunduğu yeni yasa teklifiyle
detaylar oluşmaya başladı.
Sunulan yasa teklifi kapsamında 2030 yılına kadar temiz teknolojilerin en az yüzde 40’ının AB’de üretilmesi hedefleniyor.
İSO’nun duyurusuna göre, yasa teklifi, karbon azaltımına önemli katkı sağlayacak teknolojilere odaklanıyor. Bu doğrultuda güneş ve rüzgâr enerjisi, ısı pompaları, jeotermal enerji, elektrolizörler, yakıt hücreleri, biyogaz/biyometan, karbon yakalama ve depolama gibi stratejik teknolojilere erişimi kolaylaştırmak için bürokratik sürecin azaltılması planlanıyor.
Net sıfır teknolojilerinin arz çeşitliliğini artırmak için kamu alımlarında sürdürülebilirlik ve dayanıklılık kriterleri göz önünde bulundurulacak ve öncelikli olarak tercih edilecek. Böylelikle net sıfır teknolojilerinin geliştirilmesi ve piyasaya sunulması için gerekli olan finansman ve yatırım fırsatları artırılmış olacak.
Net sıfır teknolojilerinin yaygınlaşması ve nitelikli işgücünün oluşması için de Net-Sıfır Endüstri Akademileri kurulacak. Net-Sıfır Endüstri Akademileri, net sıfır teknolojilerinin üretimi ve dağıtımı için gerekli olan becerilerin öğrenilmesini sağlayacak. Bu sayede, Avrupa Birliği’nin net sıfır emisyon hedefine ulaşmak için gereken teknolojik dönüşüm desteklenecek.
Avrupa hammadde tedariğinde bağımsız bir yapıyı hedefliyor
Kritik Hammaddeler Yasası ise AB’nin kritik hammaddelere olan bağımlılığını azaltarak, sürdürülebilir ve güvenli bir tedarik zinciri oluşturmayı amaçlıyor. Yasa, AB’nin stratejik hammadde tedarikinde daha bağımsız ve çeşitlendirilmiş bir yapı oluşturarak gelecekteki tedarik risklerine karşı hazırlıklı olunmasını sağlayacak. Bu kapsamda yüksek tedarik riski taşıyan ve AB ekonomisi için stratejik olarak kabul edilen kritik hammaddelerin listesini oluşturuldu.
Yasa, 2030 yılına kadar AB’nin stratejik hammadde tüketiminin yüzde 10’unun AB içerisinde madencilik ve geri dönüşüm yoluyla karşılanmasını hedefliyor. Ayrıca, her bir kritik hammadde için yıllık tüketimin yüzde 15’inin kesinlikle geri dönüşümden sağlanması planlanıyor.
Yasa kapsamında tedarik zincirindeki risklerin azaltılması için işleme aşamasındaki hammaddeye ilişkin yıllık tüketimin yüzde 65’inden fazlasının tek bir üçüncü ülke menşeli olmaması sağlanacak. Ek olarak AB’nin stratejik hammadde tedarik zincirinde işleme kapasitesini artırması ve yıllık stratejik hammadde tüketiminin en az yüzde 40’ını AB malı hammaddelerden elde etmesi hedeflenecek.
Kurulması planlanan Avrupa Kritik Hammaddeler Kurulu ile Komisyon birlikte çalışarak daha kolaylaştırılmış ve öngörülebilir bir izin sürecinden faydalanabilecek stratejik projeleri belirleyecek. Bu projeler kamu desteği şeklinde devlet yardımı alabilecek.
Son olarak Komisyon, Küresel Geçit Stratejisi’nin mali gücüne dayanarak üçüncü ülkelerde de stratejik projeleri tespit etmeyi ve desteklemeyi amaçlıyor. Böylelikle AB, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik eden tedarik zincirleri oluşturarak ortaklarına da değer katmayı hedefliyor.
Yasa teklifleri önümüzdeki günlerde Brüksel’de yapılacak olan Avrupa Konseyi toplantısında ele alınacak.