Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü, “İhrakiye Teslimleri” konulu bir Genelge yayınladı.
2024/3 sayılı Genelgede, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 176 ncı maddesi ile Gümrük Yönetmeliğinin 476 ila 482 nci maddeleri hükümleri uyarınca deniz ve hava taşıtlarına yapılacak yakıt ve yağ teslimlerinde aşağıda yer verilen hususlar çerçevesinde işlem tesis edileceği belirtildi.
1. İhrakiye olarak tanımlanan, Türkiye’nin kara sularında ve/veya kara suları bitişiğinde deniz taşıtlarına veya hava meydanlarında yerli ve yabancı hava taşıtlarına vergili veya vergisiz sağlanan akaryakıt ve madeni yağların teslim faaliyetinde bulunacak gerçek veya tüzel kişilerin, bu kapsamdaki faaliyetlerinin konusuna göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan gerekli lisansa sahip olmaları gerekiyor.
2. Kanunun 176 ncı maddesi hükümleri çerçevesinde deniz ve hava taşıtlarına ihracat hükmünde verilen, ancak tüketilmeden geri getirilen yakıt ve yağlara ilişkin olarak Gümrük Yönetmeliği’nin 451 inci maddesi çerçevesinde işlem yapılacak.
3. Türkiye Gümrük Bölgesi dışına düzenli sefer yapan Türk bayraklı hava taşıtlarının birbirini takip eden dış sefer ve iç sefer yapmaları ve yurtdışı seferinden bir Türk limanına dönerek tekrar dış sefere çıkmaları hallerinde dış seferin devamı sayılan durumlar, Ek-1’de yer alan örnekler ile açıklandı. Yurtdışından dönerek iç hat sefere devam edecek uçaklardaki yakıt için vergi tahakkuku yapılırken, mükerrer vergilendirmenin önlenmesini teminen, uluslararası yükümlülükler ve uçuş emniyeti açısından bulunması zorunlu olan ve daha önce serbest dolaşıma sokulmuş olan, küçük gövdeli uçaklarda 4500 kg., büyük gövdeli uçaklarda 9000 kg. yakıtı aşan miktar için vergi tahakkuk ettirilmesi; vergi tahakkuklarına ilişkin ihtilaflarda uçağın uçuş kayıtlarına ve yakıtına ilişkin bilgileri içeren belgeler esas alınarak işlem tesisi gerekiyor.
4. Dış sefere çıkarken veya dış sefer halinde iken, gemideki yükün ağırlık itibarıyla miktarının yarısından fazlasının ihracat veya transit eşyası olması şartıyla, rotasında yer alan bir Türk limanına götüreceği serbest dolaşımdaki eşyanın da taşınması, taşıtın dış sefer halini bozmamakta. Bu durumda, ihracat veya transit eşyası ile serbest dolaşımdaki eşyanın miktar tespiti, ilgili taşıma belgeleri ile geminin seyir jurnalleri üzerinden yapılacak; geminin kaptan veya acentesi tarafından, serbest dolaşımdaki eşya ile serbest dolaşımda olmayan eşyanın gemideki yerini gösterir istif planı gümrük idaresine sunulacak.
5. Dış seferde iken arıza nedeniyle iç sefere geçen geminin tersanede bakım ve onarımına ilişkin olarak Liman Başkanlığınca onaylanmış tersane yazısı dış seferin devamı bakımından mücbir sebep belgesi olarak kabul edilecek.
6. Dış seferden dönen geminin, Gümrük Yönetmeliğinin 482 nci maddenin birinci fıkrasındaki üç aylık bekleme süresi içerisinde, sefere devam edilebilmesi için zorunlu olan Denize Elverişlilik Belgesine ilişkin işlemlerinin tamamlanması amacıyla iç sefer durumuna geçmesi halinde, bu durumun tersane ve Liman Başkanlığı tarafından belgelendirilmesi ve iç seferde yük/yolcu taşımaması koşuluyla dış sefer halinin bozulmadığı değerlendirilecek.
7. Gümrük Yönetmeliğinin 477 nci maddesi uyarınca, yabancı bandıralı gemiler ve yabancı limanlara sefer yapacak Türk bandıralı gemiler için akaryakıt talebinde bulunan kaptan, acente, bunker veya liman bayilerinin başvurularında, yakıt verilecek geminin yakıt kapasitesine ilişkin beyan aranılacak, ayrıca gerek görülmesi halinde beyanın tevsikine yarayacak belgelerin ibrazı istenecek.
8. Merkez ve şube şeklinde faaliyet gösteren bunker ve liman bayilerince, Gümrük Yönetmeliğinin 75 no.lu ekinde yer alan örneğe uygun taahhütname vermeleri gerektiği hususu dikkate alınarak,
a) Şubenin işlemlerinden dolayı ortaya çıkabilecek usulsüzlük ve suistimallerde gümrük idaresinin muhatabının doğrudan firma merkezi olduğunu gösterir firma beyanının,
b) Gümrük Yönetmeliğinin 478 inci maddesinde yer alan koşulların firma merkezi tarafından yerine getirildiğini gösterir gümrük idaresince onaylı belgenin, Şubenin işlemlerinin yürütüleceği ilgili gümrük idaresine ibrazı halinde teminat aranmaksızın faaliyetlerine izin verilecek.
9. Türkiye kara sularından transit geçiş yapan, ulusal ve/veya uluslararası denizcilik kuralları çerçevesinde Türk limanlarına giriş yapmadan, denizcilik mevzuatı kapsamında belirlenmiş limanların demir yerlerine demirleyen yabancı bayraklı gemiler ile dış seferde bulunan Türk bayraklı gemilere yağ ve yakıt (ihrakiye) tesliminde; teslimi gerçekleştiren firma ile taşımayı gerçekleştiren firmanın Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından verilen uygun lisansa sahip olması gerekiyor.
Bu kapsamda ihrakiye teslimlerinde kullanılacak barçların, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından verilen Denize Elverişlilik Belgesine sahip olması ve Ek-2’de yer alan özellikleri haiz olması koşulu aranacak. Mevcut durumda Ek-2’de belirtilen özellikteki kamera sistemine sahip olmayan barçlara ilişkin olarak, söz konusu sistemin kurulması için bu Genelge’nin yayımı tarihinden itibaren 3(üç) ay süre verilecek. Bu sürenin bitimi itibarıyla Ek-2’de belirtilen özellikteki kamera sistemine sahip olmayan barçlar ile ihrakiye teslimine izin verilmeyecek.
Türk limanlarına giriş yaptığı halde büyük tonajlı olması gibi makul nedenlerle iskeleye yanaşamayan ve bu nedenle kara tankerleri kullanılarak yağ ve yakıt ikmali yapılamayan gemilere de bu usuller çerçevesinde ihrakiye teslimine izin verilecektir. Barç ile ihrakiye olarak yakıt ve dökme yağ tesliminin memur refakatinde gerçekleştirilmesi esastır. Mücbir sebep ve beklenmeyen haller dolayısıyla, demirleme bölgesi dışındaki gemilere barç ile yakıt ve dökme yağ teslimleri mutlak suretle memur refakatinde yapılacak.
İhrakiye olarak dökme yağ teslimi ile ilgili olarak, firma tarafından talep edilmesi ve tüm gümrük idarelerinde geçerli olmak üzere firma tarafından Ek-3’deki örneğe uygun olarak 200.000 ABD Doları tutarında sabit teminat verilmesi halinde, dökme yağ tesliminde memur refakati aranmayacak.
İhrakiye olarak yakıt teslimi ile ilgili olarak, firma tarafından talep edilmesi ve aşağıdaki koşulların birlikte sağlanması halinde yakıt tesliminde memur refakati aranmayacak:
i) Tüm gümrük idarelerinde geçerli olmak üzere, firma tarafından Ek-3’deki örneğe uygun olarak 2.000.000 ABD Doları tutarında sabit teminat verilmesi; firmanın Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasına sahip olması durumunda ise söz konusu tutarın yüzde 75'i oranında uygulanması,
ii) Teslim işleminin tüm aşamalarının Bakanlığımızca (A) tipi uluslararası gözetim şirketi statüsü verilen firma/kuruluşların uzman personeli gözetiminde Ek-4’de yer alan usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilmesi,
iii) Teslimin yapıldığı günü takip eden iş gününün mesai bitimine kadar, Ek-4’de belirtilen evrakların, yakıtın barca yüklenmesine ve barçtan gemiye ikmaline ilişkin bunker teslimat notları (Bunker Delivery Note) ve kırılmış olan gümrük güvenlik mühürleri ile birlikte, ilgili gümrük idaresine ibraz edilmesi. İhrakiye olarak yakıt ve dökme yağ tesliminin memur refakati olmaksızın gerçekleştirilebilmesi için barçların, Ek-2’de belirtilen özellikteki kamera sistemine sahip olması şartı aranacak.
Firma tarafından, memur refakati aranmaksızın yakıt teslimine ilişkin olarak (i) bendi uyarınca sabit teminat verilmiş olması halinde, firmanın yapacağı dökme yağ teslimleri için ayrıca 200.000 ABD Doları tutarındaki teminat aranmayacak.
İkinci iskele yoluyla yapılacak ihrakiye teslimi ile ilgili işlemlerin, geminin bulunduğu liman/iskele hangi gümrük müdürlüğünün denetiminde ise o gümrük müdürlüğünce; aynı liman/iskelede birden fazla gümrük müdürlüğü faaliyet gösteriyorsa, ilgili Bölge Müdürlüğü tarafından belirlenecek gümrük müdürlüğünce yapılması gerekiyor.
10. 24/7/2009 tarihli, 27298 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren, 2009/15212 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Deniz Turizmi Yönetmeliğinin "Türk limanları arasında seyir esasları" başlıklı 42 nci maddesi ile "Kabotaj hakları" başlıklı 47 nci maddesi hükümleri de dikkate alındığında, yabancı bayraklı yatların Türkiye'de bulundukları süre içinde ihrakiye taleplerinin, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 176 ncı maddesi uyarınca karşılanmasının mümkün bulunmadığı bildirildi.
06/08/2013 tarihli ve 2013/36 sayılı sayılı Genelgenin yürürlükten kaldırıldığı iletildi.
İlgili Genelge için
tıklayınız.
