Kızıldeniz'de yaşanan
gerginliklerin ardından denizcilik
şirketlerinin seferlerini askıya alması veya rotalarını Ümit Burnu'na
kaydırmalarıyla Kızıldeniz'deki gemi trafiğinde yaşanan düşüş devam ediyor.
Bölgede yaşanan gerginliğin etkisiyle ilk etapta ağırlıklı olarak konteyner gemi trafiğinde düşüş olsa da gerilimin tırmanmasıyla şu anda tüm gemi türlerindeki seferlerin yavaşladığı belirtiliyor.
Bu kapsamda, 1-10 Ocak 2024 tarihleri arasında Kızıldeniz'deki günlük toplam gemi trafiği geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25 azaldı.
Süveyş Kanalı'nı kullanan konteyner gemilerinin çoğu yön değiştirdi ve Ümit Burnu'na daha fazla geminin yönelmesi için sınırlı bir alan kaldı.
Krizin deniz taşımacılığındaki ilk etkisi spot piyasa navlun fiyatlarındaki keskin artış oldu. Dünya Konteyner Endeksi'ne göre Şanghay-Rotterdam hattında 40'lık konteynerin ortalama spot navlun fiyatı 21 Aralık 2023'teki 1667 dolar seviyesine göre yüzde 164 artarak 11 Ocak itibarıyla 4 bin 406 dolara yükseldi.
Uzmanlar, bölgedeki gemi trafiğinde özellikle gelecek birkaç haftada daha büyük bir yavaşlama olmasını beklerken, denizcilik maliyetlerindeki artışın ne kadar devam edeceği ve gerilimin küresel ekonomiye etkilerinin saldırıların süresine bağlı olacağını belirtiyor.
Ne olmuştu?
İran'ın desteklediği Yemen'deki Husiler, İsrail'in Gazze'deki saldırılarına tepki olarak 31 Ekim'de Yemen açıklarında İsrailli şirketlere bağlı olduğunu belirttikleri ticari gemilere el koymaya, bazılarına da drone ve füzelerle saldırılar düzenlemeye başladı.
ABD güçleri bu süreçte birçok kez Yemen'den atılan füze ve kamikaze dronelerini düşürdüğünü duyururken, ABD ve İngiliz savaş uçakları 12 Ocak'ta Yemen'de birkaç kentte bazı noktalara hava saldırısı düzenledi.
Husilerin eylemlerinin ardından çok sayıda gemicilik şirketi, Kızıldeniz'deki seferlerini durdurma kararı aldı.
Danimarkalı denizcilik şirketi Maersk, dünyanın en büyük konteyner şirketi İtalyan-İsviçre ortaklı Mediterranean Shipping Company (MSC), Alman taşımacılık şirketi Hapag-Lloyd, Fransız gemicilik şirketi CMA CGM ve İngiliz enerji şirketi bp, bölgedeki seferlerini askıya almıştı.
Danimarkalı tanker şirketi Torm, Kızıldeniz'in güneyinden tüm geçişlerini durdururken, son olarak enerji şirketi Shell de Kızıldeniz'den geçişlerini askıya aldı.
Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'si Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunan Süveyş Kanalı üzerinden yapılıyor.