Batı Akdeniz İhracatçı Birlikleri, “INTA Komisyonu
Toplantısı Yeşil Mutabakat Sanayi Planı” konulu bir duyuru yayınladı.
Duyuruda, Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğünün yazısına atıfla, Avrupa Parlamentosu Uluslararası Ticaret Komisyonu'nun (INTA) 1 Mart 2023 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında, Avrupa Komisyonu tarafından 1 Şubat 2023 tarihinde açıklanan Yeşil Mutabakat Sanayi Planı'nın ticari boyutu hakkında bir oturum gerçekleştirildiği ve toplantıda Avrupa Komisyonu Ticaret Genel Müdürlüğü (DG Trade) temsilcisi tarafından;
• Yeşil Mutabakat Sanayi Planı'nın genel amacının AB'nin daha rekabetçi ve iklim nötr bir ekonomi haline getirilmesi olduğu,
• Bu doğrultuda çok sayıda politika aracına ihtiyaç duyulduğu ve ticaret politikasının Plan kapsamında ortaya konulan dört unsurdan biri olduğu (diğerleri: düzenleyici çerçeve, finansmana erişim ve beceriler),
• Ticaret politikasının verimliliği artırdığı, ölçek ekonomisi yarattığı, gerekli hammaddelere erişimi kolaylaştırdığı, tedarik zincirlerini çeşitlendirerek AB'yi daha dayanaklı hale getirdiği, iç pazarın gelişimini desteklediği ve AB'nin ticaret ortaklarının iklim nötr ekonomiye geçişine katkıda bulunduğu,
• Plan kapsamında ticaret politikası ile; (i) başta Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) olmak üzere kural bazlı ticaret sisteminin tesis edilmesine büyük önem verildiği; (ii) ikili düzeyde aktif Serbest Ticaret Anlaşması (STA) çalışmalarına devam edileceği; (iii) STA'lara ilave olarak, Ticaret ve Teknoloji Konseyi, sürdürülebilir yatırım anlaşmaları ve kritik hammaddeler kulübü tesis edilmesi gibi alternatif işbirliği mekanizmalarının üzerinde durulacağı; (iv) AB'nin kendi ticari ve ekonomik çıkarlarının korunması için, üçüncü ülkelerce uygulanan haksız ticaret politikalarına karşı ticari savunma araçlarının ve ekonomik baskı ile mücadele aracı gibi tek taraflı enstrümanların etkin bir şekilde kullanılacağı ifade edildi.
Bu kapsamda, INTA üyelerince genel olarak, iklim nötr ve rekabetçi bir ekonomiye sahip olunmasının iddialı, açık ve gerektiği durumlarda haksız rekabet ile mücadele edebilecek aktif bir ticaret politikası ve ticaretin çeşitlendirilmesi ile mümkün olabileceği; bu kapsamda Yeşil Mutabakat Sanayi Planı'nın ticaret boyutunu içermesinin memnuniyet verici olduğu; ancak DTÖ bünyesinde kural bazlı sistem ve üçüncü ülkelerin de bu yönde politikalara katılımının arzu edilen hedeflere ulaşılabilmesi için kritik önemde olduğu ifade edildi. Christophe Hansen (EPP, Lüksemburg) tarafından; Plan kapsamında da değinildiği üzere, kritik hammaddelere erişimin önemli bir konu olduğu; bu doğrultuda, Şili ile Ortaklık Anlaşması'nın revizyonuna yönelik müzakerelerin tamamlanmasının memnuniyet verici olduğu; ancak bu amaçla dünyanın en büyük dördüncü lityum üreticisi olan Arjantin'in göz ardı edilmemesi ve Arjantin'in de bir parçası olduğu Mercosur ile 2019 yılında tamamlanan STA'nın imza ve onay süreçlerinin hızla tamamlanması gerektiği dile getirildi.
Yazıda devamla; DG Trade temsilcisi tarafından, Yeşil Mutabakat Sanayi Planı ile ortaya konulan ticaret politikasının yeni bir ticaret stratejisi olmadığı ve aslında 2021 yılında açıklanan ve halihazırda uygulanmakta olan ticaret stratejisinin rekabetçilik ve yeşil dönüşüm hedefleri ile uyum içerisinde takip edilmesini öngördüğü; 14 Mart 2023 tarihinde Plan'ın yeni ayrıntılarının açıklanacağı belirtildi.
Öte yandan, AP İç Pazar ve Tüketicinin Korunması Komisyonu'nun (IMCO) 1 Mart 2023 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında, AB İç Pazar Komiseri Thierry Breton ile gerçekleştirilen genel görüş alışverişinde, IMCO üyelerince Yeşil Mutabakat Sanayi Planı'nın bir diğer boyutu olan finansmana erişim bağlamında devlet yardımı kurallarının esnetilmesi hususu gündeme getirilmiş olup, komiser tarafından, konunun esasen AB Rekabet Komiseri Margrethe Vestager'in sorumluluk alanında bulunduğu; AB içerisinde tüm üye ülkeler için adil rekabet ve eşit şartların korunması konusunda pozisyonun çok net olduğu; devlet yardımı kurallarında olası esnekliklerin ancak hedef odaklı ve geçici olarak hayata geçirilebileceği bildirildi.